10 เทคนิคการมอง ประเมินภาวะสุขภาพ ตามศาสตร์แพทย์จีน

แพทย์แผนจีนกับการประเมินสุขภาพแบบ Low tech แต่ High touch  ด้วยข้อจำกัดทางประวัติศาสตร์ ความรู้ และการพัฒนาการทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี การแพทย์แผนจีนเป็นภูมิปัญญาของมนุษยชาติที่ได้จากการสั่งสมประสบการณ์มาอย่างยาวนาน ใช้การสังเกตโดยอาศัยประสาทรับความรู้สึกทั้ง 5 คือ ตาใช้มองดู หูใช้ฟัง จมูกใช้ดม ผิวหนังใช้สัมผัส ลิ้นใช้รับรส ปากใช้ถาม แล้วจึงรวบรวมข้อมูลทั้งหมดมาประเมิน วิเคราะห์ แยกแยะความผิดปกติของสมดุลอวัยวะภายใน การไหลเวียนเลือดและพลังที่สะท้อนให้เห็นจากภายนอก นำไปสู่การป้องกันและรักษาโรค

แพทย์แผนจีนมีเทคนิคการมอง (สังเกต) จากสิ่งที่ปรากฏภายนอกแบบง่ายๆ ดังนี้

1. ดวงตาทั้งคู่มีประกาย มีชีวิตชีวา

– ตาขาว สะท้อนอวัยวะปอด                            

– ตาดำ สะท้อนอวัยวะตับ

– รูม่านตา สะท้อนอวัยวะไต                           

– หนังตา สะท้อนอวัยวะม้าม

– เส้นเลือดฝอยที่ตาขาว สะท้อนอวัยะหัวใจ

ความสมบูรณ์ของอวัยวะภายในจึงสามารถมองได้จากความมีชีวิตชีวา ประกายที่เปล่งจากดวงตา

2. ใบหน้ามีสีเลือดฝาด มีน้ำมีนวล

ใบหน้าเป็นตำแหน่งที่มีการไหลเวียนของเลือดและพลัง ความสมบูรณ์ของเลือดและพลังจึงสามารถมองได้จากสีเลือดและความมีน้ำมีนวลบนใบหน้า

3. เสียงพูดมีพลัง มีความใสกังวาน

เสียงเป็นสิ่งบอกถึงพลังของปอดและความมีพลังของร่างกายโดยรวม

4. การหายใจลึก ไม่ติดขัดและสม่ำเสมอ

การหายใจที่สม่ำเสมอ ไม่เร็วไม่ช้า หายใจได้ลึก ไม่ติดขัด สะท้อนการทำงานที่ดีของปอด หัวใจ ตับและไต

5. ฟันแข็งแรง ไม่มีโรคในช่องปาก

ความแข็งแรงคงทนของฟันขึ้นกับสารจิงของไต หากสารจิงของไตไม่สมบูรณ์ฟันจะไม่แข็งแรง

6. เส้นผมนุ่มมีน้ำมีนวล

ความสมบูรณ์ของไตแสดงออกที่เส้นผม คนที่ไตอ่อนแอและเลือดพร่อง จึงสะท้อนออกมาให้เห็นถึงเส้นผมที่แห้งเปราะ ผมร่วง ผมบาง

7. เอวและเข่ายืดหยุ่นคล่องตัว

– เอวเป็นที่ตั้งของไต ถ้าไตพร่อง เอวจะเมื่อยอ่อนล้า

– เข่าเป็นที่รวมของเส้นเอ็น ตับกำกับเส้นเอ็น หากเลือดของตับไม่พอ เอ็นจะไม่แข็งแรง

8. รูปร่างสมส่วน ไม่อ้วนไม่ผอมจนเกินไป

– คนอ้วน บ่งบอกภาวะชี่พร่อง มีเสมหะความชื้น

– คนผอม บ่งบอกภาวะยินพร่อง มีไฟในร่างกายมากเกินไป

9. ความจำดี

คนที่ความจำดีเยี่ยมบอกถึงความสมบูรณ์ของไตและสารจิงของไขกระดูก

10. มีความสงบทางอารมณ์

– โกรธมากเกินไปทำลายตับ

– ดีใจมากเกินไปทำลายหัวใจ

– กังวลมากเกินไปทำลายม้าม

– เศร้าเสียใจมากเกินไปทำลายปอด

– ตกใจกลัวมากเกินไปทำลายไต