ถั่งเช่า (冬虫夏草) กับ 6 สรรพคุณตามตำราแพทย์จีน
“ราแมลงหรือถั่งเช่า ฤดูหนาวเป็นหนอน ฤดูร้อนเป็นหญ้า” ช่วงที่ฤดูร้อน ร้อนสุดๆ ( 盛夏 ) พื้นที่ความสูงระดับ 3,800 เมตร เหนือระดับน้ำทะเลที่มีหิมะปกคลุม หิมะน้ำแข็งเริ่มละลาย พวกต้นไม้เล็กๆ เริ่มงอกจากพื้นดิน ต้นไม้เริ่มผลิใบเป็น สีเขียว เจ้าหนอนแมลงของผีเสื้อค้างคาวก็เริ่มขยับไหวตัว มีการวางไข่บนใบไม้นับพันๆ หมื่นๆ ฟอง ไข่อันน้อยๆ ค่อยๆ เติบโตแปรสภาพเป็นหนอน เจ้าหนอนตัวน้อยๆ ค่อยๆ เจาะไชสู่พื้นดินที่มีความชื้นและร่วนซุย เพื่อดูดซับอาหารที่อุดมสมบูรณ์ของรากต้นไม้ ทำให้ตัวมันค่อยๆ อ้วนพี เป็นสีขาวสะอาด ในเวลาเดียวกันกับเชื้อรา ที่ยังอยู่ในสภาพของสปอร์ห่อหุ้มอยู่ ได้พบกับหนอนของผีเสื้อค้างคาวที่สมบูรณ์ มันก็เจาะไชตัวไปฝังตัวอยู่ในหนอน แล้วค่อยๆ ดูดซับอาหารจากเจ้าหนอนเจริญเติบโตแบ่งตัวเป็นสายใยรา งอกงามในตัวหนอน
เจ้าหนอนผีเสื้อค้างคาว ติดเชื้อราเข้าไปในตัว เมื่อเคลื่อนไหวตัวลงลึกประมาณ 2-3 เซนติเมตร ส่วนหัวและหางก็เริ่มตายซึ่งเป็นช่วงของฤดูหนาว จึงเรียกว่า ตงฉง 冬虫 (หนอนฤดูหนาว)
ถึงแม้ว่าหนอนจะตายไปแล้ว แต่เจ้าเชื้อราก็ยังคงเจริญเติบโต โดยอาศัยอาหารที่เป็นซากของหนอนต่อไป จนกระทั่งมันเติบโตเต็มที่ ครอบคลุมเนื้อที่ทั้งหมดของตัวหนอนแล้ว ซึ่งเป็นช่วงที่เป็นปลายฤดูใบไม้ผลิ ต้นฤดูร้อน บริเวณส่วนหัวของหนอนคล้ายต้นหญ้าเล็กๆ สีน้ำตาลแดง ยาว 2-5 เซนติเมตร งอกออกมาบริเวณส่วนบน มีเปลือกหุ้มรูปร่างคล้ายหัวผักกาด มีลักษณะเหมือนต้นหญ้า เรียกว่า หญ้าฤดูร้อน ( 夏草 ) สภาพของราแมลงหรือหญ้าแมลงในช่วงเวลานี้ ถือว่าสมบูรณ์ มีสารออกฤทธิ์ในการรักษาโรคดีที่สุด เป็นช่วงที่เหมาะสมต่อการเก็บเกี่ยวตัวราแมลง
ถั่งเช่า เป็นสมุนไพรที่ล่ำลือกันมากทั้งในด้านสรรพคุณของยาบำรุงร่างกาย และราคาที่แสนจะแพง ราคากิโลกรัมละหลายแสนบาท หรือ 1 กรัมราคาร่วมพันบาทเลยทีเดียว
สมุนไพรจีนที่ถือว่าเป็น 4 สุดยอดหญ้าเทวดา ( 四大仙草) คือ
เหรินเซิน (โสมคน)人参,
เหอโส่วอู (. 何首鸟),
เห็ดหลิงจือ ( 灵芝)
และตงฉงเซี่ยเฉ่าหรือถั่งเช่า (冬虫夏草 )
สมุนไพรจีนที่ถือว่าเป็น 3 สุดยอดของยาบำรุง ( 三大补品 )
คือ เหรินเซิน (โสมคน) 人参,
ลู่หยง鹿茸 (เขากวางอ่อน)
และตงฉงเซี่ยเฉ่าหรือถั่งเช่า (.冬虫夏草)
ดังนั้นราแมลง หรือถั่งเช่า จึงเป็นยาสมุนไพรที่เชื่อว่า เป็นสุดยอดของสมุนไพรจีนทีเดียว ติดตามรายละเอียดดูซิครับ
การกำเนิดของสมุนไพร ถั่งเช่า จากหนอนผีเสื้อค้างคาวที่โตเต็มที่ในฤดูหนาว และถูกเชื้อราเจาะเข้าไปฟักตัวภายในจนตัวหนอนตาย เมื่อเชื้อราโตเต็มที่ในช่วงต้นฤดูร้อน เปลี่ยนสภาพเป็นต้นหญ้า ถั่งเช่าจึงเป็นสมุนไพรที่มีพื้นฐานการแปรเปลี่ยนของพลังจากตัวหนอนและเชื้อราเข้าด้วยกัน เป็นสมุนไพรที่มีฤทธิ์กลาง ค่อนอุ่น รสหวาน เข้าเส้นลมปราณ ปอด และไต
สรรพคุณหลักๆ ที่กล่าวกันไว้ในตำราแพทย์จีน มีด้วยกัน 6 ประการคือ
- รักษาอาการไอเรื้อรัง
- รักษาเหงื่อออกมากผิดปกติ เหงื่อออกเอง (เหงื่อออกตลอดเวลา自汗 โดยเฉพาะเวลาเคลื่อนไหว) และเหงื่อลักออก 盗汗(ออกตอนกลางคืน)
3.รักษาอาการปวดเมื่อยเอว – เสื่อมสมรรถภาพทางเพศ
- ช่วยรักษาภาวะไตอักเสบเรื้อรัง
- ช่วยลดภาวะแทรกซ้อนของเคมีบำบัดจากการรักษามะเร็ง
- เสริมบำรุงร่างกาย เพิ่มภูมิคุ้มกัน ขจัดความเหนื่อยล้า
- รักษาอากรไอ หอบหืด ไม่ใช่ว่าไอทุกชนิดจะเหมาะกับถั่งเช่า ถั่งเช่าไม่เหมาะกับไอที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงของอากาศ และต้องไม่ใช่ไอที่เกิดในระยะเฉียบพลัน มีไข้ตัวร้อน เสมหะเหลือง ฝ้าบนลิ้นเหลือง
ถั่งเช่าเหมาะสำหรับหลอดลมอักเสบเรื้อรัง ในระยะที่อาการไม่รุนแรง เสมหะมาก สีขาว แต่เรื้อรังเป็นๆ หายๆ รวมทั้งผู้ป่วยถุงลมโป่งพอง
- รักษาเหงื่อออกมากผิดปกติ บางคนเหงื่อออกง่าย ทั้งที่อากาศก็ไม่ร้อนมาก หรือเคลื่อนไหวเพียงเล็กน้อยเหงื่อก็ออกแล้ว แสดงว่าพลังปกป้องผิวไม่ดี อีกประเภทหนึ่งคือ เวลานอนหลับกลางคืน เหงื่อจะออก เรียกว่า เหงื่อลักออก แสดงว่าภาวะยินพร่อง
ถั่งเช่า บำรุงได้ทั้งยินและหยาง บำรุงพลังเว่ยชี่ 卫气 ของปอด ยังบำรุงยินของปอดได้ด้วย จึงรักษาเหงื่อออกผิดปกติ ได้
- รักษาปวดเอว – เสื่อมสมรรถภาพทางเพศ แต่ต้องเป็นปวดเอวจากไตพร่อง ไม่ใช่ปวดเอวจากเลือดคั่ง (มีอาการปวดเฉพาะที่ แบบถูกแทงหรือจากอุบัติเหตุ) หรือพวกที่ปวดเอวจากความเย็นชื้น (เวลาฝนตกอากาศจะรุนแรง)
การปวดเอวจากไตพร่อง เป็นการปวดเอวแบบเมื่อยๆ การกดนวดจะรู้สึกสบาย ขาเข่าไม่มีแรง ทำงานหนักจะปวดเมื่อยมากขึ้น ถ้านอนพักจะดีขึ้น เป็นๆ หายๆ ,บางรายมีสมรรถภาพทางเพศเสื่อม
- รักษาไตอักเสบเรื้อรัง คนที่ไตอักเสบเรื้อรังหรือ การทำงานของไตเสื่อมลง ทำให้ของเสียตกค้าง ไม่สามารถขับทิ้ง เป็นมากต้องล้างไตหรือเปลี่ยนไต การวิจัยพบว่า ถั่งเช่ามีบทบาทในการลดระดับ ครีอะตินิน (Creatinine) ลดการรั่วไหลของโปรตีนในปัสสาวะ เพิ่มสมรรถภาพการทำงานของไต
- ลดผลข้างเคียงของเคมีบำบัด ถั่งเช่ามีบทบาทในการป้องกันมะเร็ง โดยการเสริมภูมิคุ้มกัน การใช้ลดผลข้างเคียงของเคมีบำบัด ต้องใช้คู่กับยาสมุนไพรจีนตัวอื่นเพื่อประสิทธิภาพที่ดีขึ้น
- รักษาอาการเมื่อยล้า เสริมสุขภาพ โดยเฉพาะจากสาเหตุร่างกายเสื่อมชรา, หลังเจ็บป่วย หลังคลอด คนที่มีโรค เช่น เบาหวาน โรคหัวใจ ต้องควบคุมอาการต่างๆ ให้ดี แล้วใช้เป็นตัวเสริมร่างกาย
คนที่อ่อนเพลีย พลังตกมากๆ บำรุงด้วยโสมคน โสมคนซึ่งเป็นยาบำรุงพลัง
ส่วนถั่งเช่า เป็นยาบำรุงไต ซึ่งเป็นพลังพื้นฐานที่ควบคุมยินหยาง มักเกี่ยวข้องกับไม่มีพลังและปวดเมื่อยเอว
เนื่องจากถั่งเช่ามีราคาแพง จึงมีพ่อค้าทำการผลิตของเทียม โดยเอาหนอนอย่างอื่นมาทำเลียนแบบ
การพิจารณาเลือกใช้ถั่งเช่า ต้องให้สอดคล้องกับฐานะ สภาพร่างกาย และโรคที่เป็นอยู่ มิฉะนั้นจะเสียทั้งเงินและเสียทั้งสภาพร่างกาย ในทางคลินิกสามารถใช้ยาสมุนไพรหลายตัวที่มีราคาถูกมาแทนถั่งเช่าได้ ไม่ต้องเสียเงินมากมายโดยไม่จำเป็นครับ