สิวเกิดจากต่อมไขมันผลิตไขมันมาก และมีการอุดกลั้นทางเดินของไขมัน หากมีการติดเชื้อแบคทีเรีย ก็จะทำให้เกิดสิวอักเสบหรือเป็นหนอง โดยส่วนใหญ่แล้วสิวจะขึ้นตามบริเวณที่มีต่อมไขมันมาก ได้แก่ บริเวณใบหน้า หลัง หรือ หน้าอก
ฮอร์โมนเพศชาย แอนโดรเจน มีบทบาทสำคัญที่ทำให้เกิดสิวในเด็กวัยรุ่น การเพิ่มขึ้น ฮอร์โมนนี้จะเริ่มสร้างเมื่ออายุ 11-14 ปี จะกระตุ้นให้ต่อมไขมันสร้างไขมันเพิ่มมากขึ้นกว่าปกติ ไขมันที่มากขึ้นและร่วมกับเซลล์ผิวหนังที่ตายแล้ว และเชื้อแบคทีเรียทำให้เกิดการอุดตันจนและเกิดสิวมากในวัยนี้และอาจจะเป็นอยู่นานหลายปี
ปัจจัยหลายอย่างสามารถกระตุ้นทำให้อาการของสิวเป็นมากและรุนแรงขึ้น เช่น
การบริโภคอาหารที่มีคาร์โบไฮเดรตสูง ได้แก่ น้ำตาล แป้ง อาหารมัน หรือนมวัวและผลิตภัณฑ์จากนมวัวมากเกินไป การสูบบุหรี่ การใช้เครื่องสำอางหรือผลิตภัณฑ์บำรุงผิวที่ก่อให้เกิดการอุดตันรูขุมขน รวมถึงภาวะความเครียด การพักผ่อนนอนหลับที่ไม่เพียงพอและนอนดึก จะส่งผลให้ระบบฮอร์โมนทำงานไม่สมดุล และทำให้มีปริมาณสารที่ก่อให้เกิดการอักเสบเพิ่มขึ้น
สิวในมุมมองแพทย์แผนจีน
ปอดกำกับผิวหนัง สาเหตุสำคัญของการเกิดสิวมีหลายประการ เช่น สาเหตุจากความร้อนของเส้นลมปราณปอด ภาวะร้อนชื้นของกระเพาะอาหารและม้าม เลือดติดขัดเสมหะเกาะตัว เส้นลมปราณชงและเริ่นเสียสมดุล(ระบบฮอร์โมนแปรปรวน)
แพทย์จีนมองว่าสิวบนใบหน้าเป็นภาพสะท้อนความเสียสมดุลของอวัยวะภายใน ผิวหนังบนใบหน้า นอกจากเกี่ยวข้องกับอวัยวะปอดแล้ว ยังเป็นทางเดินของเส้นลมปราณกระเพาะอาหารและลำไส้ใหญ่ ลำไส้ใหญ่มีความเกี่ยวข้องอย่างใกล้ชิดกับปอด
กระเพาะอาหารที่ร้อน(จากการกินของเผ็ดร้อน หวานมัน เนื้อสัตว์มากๆ)หรือกระเพาะอาหารเย็นเกิน(จากการรับประทานอาหารฤทธิ์เย็น น้ำแข็ง เครื่องดื่มเย็นมากเกินไป) ทำให้การไหลเวียนของเส้นลมปราณบริเวณใบหน้าติดขัด มีการเกาะตัวของเลือดและเสมหะ การสะสมหมักหมมทำให้เกิดไฟ เกิดพิษ เกิดการอักเสบเป็นหนอง
หลักการสำคัญในการดูแล
- ให้ความสำคัญเกี่ยวกับกับกระเพาะอาหาร ม้ามและลำไส้ใหญ่ (การขับถ่ายของเสีย)
- อาหารเน้นหนักผัก ผลไม้ หลีกเลี่ยงอาหารมัน หวาน เผ็ด เหนียวเหนอะ นมเนย อาหารจานด่วน
- ถ่ายอุจจาระทุกวัน
- พักผ่อนเพียงพอไม่นอนดึก ทำให้ร่างกายสามารถขับสารพิษได้เต็มที่ ไม่ตกค้าง
- ทำใจให้เบิกบาน หลีกเลี่ยงอารมณ์เครียด เพราะความเครียดทำให้เกิดสารพิษ และการทำงานของระบบย่อยติดขัด ระบบฮอร์โมนแปรปรวน การขับสารพิษยากขึ้น
- หลีกเลี่ยงการใช้มือกดสิว จะทำให้เกิดแผลเป็น
- ล้างหน้าให้สะอาด ด้วยน้ำอุ่นเช้าและก่อนนอน (น้ำเย็นไม่สามารถล้างไขมัน น้ำที่ร้อนมากจะกระตุ้นการสร้างไขมัน)
- หลีกเลี่ยงการใช้เครื่องสำอางที่มีส่วนผสมน้ำมัน
อาหารสมุนไพรสำหรับป้องกันและรักษาสิว
ตำรับที่ 1 ซุปฝักเขียว- สมุนไพรฝูหลิง- ลูกเดือย
ส่วนประกอบ ฟักเขียว(冬瓜)ขนาดเล็ก 1 ลูก สมุนไพรฝูหลิง(茯苓) 40 กรัม ลูกเดือย(薏苡仁)100 กรัม ขิงสด(生姜) เล็กน้อยประมาณ 1 แว่น
วิธีการปรุง ต้มสมุนไพรฝูหลิงในน้ำจนเดือดและใช้ไฟอ่อนต้มต่ออีก ประมาณ 10 นาที เทเอากากสมุนไพรออก ใส่ลูกเดือยต้มในน้ำสมุนไพรจนเดือด ใส่ฝักเขียว ต้มจนสุก
ใส่ขิงสดที่หั่นเป็นชิ้นเล็กๆและปรุงรสตามต้องการ
สรรพคุณ ขับร้อนขับชื้น บำรุงม้าม
ฟักเขียว(冬瓜) ขับร้อน ขับชื้นขับปัสสาวะ ขับไขมัน ลดความดัน ลดไขมันในเลือด, ฝูหลิง(茯苓) ขับชื้นขับปัสสาวะ บำรุงม้าม, ลูกเดือย(薏苡仁)ขับร้อนขับชื้น บำรุงม้าม, ขิงสด(生姜) ช่วยอุ่นกระเพาะอาหาร ขับเหงื่อ
ตำรับที่ 2 เห็ดหูหนูขาว – เม็ดบัว –พุทราจีน
ส่วนประกอบ เห็ดหูหนูขาว(白木耳) 3 ช่อ เมล็ดบัว (莲子) 50 กรัม พุทราจีน(红枣) 10 ลูก
วิธีการปรุง เมล็ดบัวเอาไส้ในออก เห็ดหูหนูขาวแช่น้ำให้บาน แล้วนำส่วนประกอบทั้ง 3 มาต้มรวมกัน ปรุงรสตามต้องการ ทำเป็นน้ำซุปรับประทาน
สรรพคุณ ขับความร้อนขับไฟ(清热退火) และมีฤทธิ์บำรุงม้ามและช่วยนอนหลับเหมาะสำหรับคนที่นอนดึกมีสิวขึ้น
เห็ดหูหนูขาว(白木耳) ฤทธิ์กลาง ทำให้ปอดชุ่มชื้น ช่วยระบายอุจจาระ บำรุงพลัง ช่วยนอนหลับ , เมล็ดบัว(莲子) บำรุงม้าม บำรุงไต แก้ท้องเสีย ช่วยนอนหลับ,พุทราจีน(红枣) บำรุงม้าม กระเพาะอาหาร บำรุงเลือด ช่วยนอนหลับ