อาหารกับการป้องกันและรักษาสิว แบบแพทย์แผนจีน

สิวเกิดจากต่อมไขมันผลิตไขมันมาก และมีการอุดกลั้นทางเดินของไขมัน หากมีการติดเชื้อแบคทีเรีย ก็จะทำให้เกิดสิวอักเสบหรือเป็นหนอง โดยส่วนใหญ่แล้วสิวจะขึ้นตามบริเวณที่มีต่อมไขมันมาก ได้แก่ บริเวณใบหน้า หลัง หรือ หน้าอก

ฮอร์โมนเพศชาย แอนโดรเจน มีบทบาทสำคัญที่ทำให้เกิดสิวในเด็กวัยรุ่น การเพิ่มขึ้น ฮอร์โมนนี้จะเริ่มสร้างเมื่ออายุ 11-14 ปี จะกระตุ้นให้ต่อมไขมันสร้างไขมันเพิ่มมากขึ้นกว่าปกติ  ไขมันที่มากขึ้นและร่วมกับเซลล์ผิวหนังที่ตายแล้ว และเชื้อแบคทีเรียทำให้เกิดการอุดตันจนและเกิดสิวมากในวัยนี้และอาจจะเป็นอยู่นานหลายปี

ปัจจัยหลายอย่างสามารถกระตุ้นทำให้อาการของสิวเป็นมากและรุนแรงขึ้น เช่น

การบริโภคอาหารที่มีคาร์โบไฮเดรตสูง ได้แก่ น้ำตาล แป้ง อาหารมัน หรือนมวัวและผลิตภัณฑ์จากนมวัวมากเกินไป  การสูบบุหรี่  การใช้เครื่องสำอางหรือผลิตภัณฑ์บำรุงผิวที่ก่อให้เกิดการอุดตันรูขุมขน  รวมถึงภาวะความเครียด การพักผ่อนนอนหลับที่ไม่เพียงพอและนอนดึก  จะส่งผลให้ระบบฮอร์โมนทำงานไม่สมดุล และทำให้มีปริมาณสารที่ก่อให้เกิดการอักเสบเพิ่มขึ้น

สิวในมุมมองแพทย์แผนจีน

ปอดกำกับผิวหนัง สาเหตุสำคัญของการเกิดสิวมีหลายประการ เช่น  สาเหตุจากความร้อนของเส้นลมปราณปอด ภาวะร้อนชื้นของกระเพาะอาหารและม้าม  เลือดติดขัดเสมหะเกาะตัว  เส้นลมปราณชงและเริ่นเสียสมดุล(ระบบฮอร์โมนแปรปรวน)

แพทย์จีนมองว่าสิวบนใบหน้าเป็นภาพสะท้อนความเสียสมดุลของอวัยวะภายใน ผิวหนังบนใบหน้า  นอกจากเกี่ยวข้องกับอวัยวะปอดแล้ว ยังเป็นทางเดินของเส้นลมปราณกระเพาะอาหารและลำไส้ใหญ่  ลำไส้ใหญ่มีความเกี่ยวข้องอย่างใกล้ชิดกับปอด

กระเพาะอาหารที่ร้อน(จากการกินของเผ็ดร้อน หวานมัน เนื้อสัตว์มากๆ)หรือกระเพาะอาหารเย็นเกิน(จากการรับประทานอาหารฤทธิ์เย็น น้ำแข็ง เครื่องดื่มเย็นมากเกินไป) ทำให้การไหลเวียนของเส้นลมปราณบริเวณใบหน้าติดขัด มีการเกาะตัวของเลือดและเสมหะ การสะสมหมักหมมทำให้เกิดไฟ เกิดพิษ เกิดการอักเสบเป็นหนอง

หลักการสำคัญในการดูแล

  1. ให้ความสำคัญเกี่ยวกับกับกระเพาะอาหาร ม้ามและลำไส้ใหญ่ (การขับถ่ายของเสีย)
  2. อาหารเน้นหนักผัก ผลไม้ หลีกเลี่ยงอาหารมัน หวาน เผ็ด เหนียวเหนอะ นมเนย อาหารจานด่วน
  3. ถ่ายอุจจาระทุกวัน
  4. พักผ่อนเพียงพอไม่นอนดึก ทำให้ร่างกายสามารถขับสารพิษได้เต็มที่ ไม่ตกค้าง
  5. ทำใจให้เบิกบาน หลีกเลี่ยงอารมณ์เครียด เพราะความเครียดทำให้เกิดสารพิษ และการทำงานของระบบย่อยติดขัด  ระบบฮอร์โมนแปรปรวน การขับสารพิษยากขึ้น
  6. หลีกเลี่ยงการใช้มือกดสิว จะทำให้เกิดแผลเป็น
  7. ล้างหน้าให้สะอาด ด้วยน้ำอุ่นเช้าและก่อนนอน (น้ำเย็นไม่สามารถล้างไขมัน น้ำที่ร้อนมากจะกระตุ้นการสร้างไขมัน)
  8. หลีกเลี่ยงการใช้เครื่องสำอางที่มีส่วนผสมน้ำมัน

อาหารสมุนไพรสำหรับป้องกันและรักษาสิว

ตำรับที่ 1  ซุปฝักเขียว- สมุนไพรฝูหลิง- ลูกเดือย

ส่วนประกอบ  ฟักเขียว(冬瓜)ขนาดเล็ก 1 ลูก สมุนไพรฝูหลิง(茯苓)  40 กรัม  ลูกเดือย(薏苡仁)100 กรัม ขิงสด(生姜) เล็กน้อยประมาณ  1  แว่น

วิธีการปรุง  ต้มสมุนไพรฝูหลิงในน้ำจนเดือดและใช้ไฟอ่อนต้มต่ออีก ประมาณ 10 นาที เทเอากากสมุนไพรออก  ใส่ลูกเดือยต้มในน้ำสมุนไพรจนเดือด ใส่ฝักเขียว ต้มจนสุก

ใส่ขิงสดที่หั่นเป็นชิ้นเล็กๆและปรุงรสตามต้องการ

สรรพคุณ  ขับร้อนขับชื้น บำรุงม้าม

ฟักเขียว(冬瓜) ขับร้อน ขับชื้นขับปัสสาวะ ขับไขมัน ลดความดัน ลดไขมันในเลือด,  ฝูหลิง(茯苓)  ขับชื้นขับปัสสาวะ บำรุงม้าม, ลูกเดือย(薏苡仁)ขับร้อนขับชื้น บำรุงม้าม, ขิงสด(生姜) ช่วยอุ่นกระเพาะอาหาร  ขับเหงื่อ

 ตำรับที่ 2 เห็ดหูหนูขาว – เม็ดบัว –พุทราจีน

ส่วนประกอบ  เห็ดหูหนูขาว(白木耳) 3 ช่อ เมล็ดบัว (莲子) 50 กรัม พุทราจีน(红枣) 10 ลูก

วิธีการปรุง เมล็ดบัวเอาไส้ในออก  เห็ดหูหนูขาวแช่น้ำให้บาน  แล้วนำส่วนประกอบทั้ง 3 มาต้มรวมกัน ปรุงรสตามต้องการ  ทำเป็นน้ำซุปรับประทาน

สรรพคุณ  ขับความร้อนขับไฟ(清热退火) และมีฤทธิ์บำรุงม้ามและช่วยนอนหลับเหมาะสำหรับคนที่นอนดึกมีสิวขึ้น

เห็ดหูหนูขาว(白木耳)   ฤทธิ์กลาง ทำให้ปอดชุ่มชื้น ช่วยระบายอุจจาระ บำรุงพลัง ช่วยนอนหลับ  , เมล็ดบัว(莲子)  บำรุงม้าม บำรุงไต  แก้ท้องเสีย ช่วยนอนหลับ,พุทราจีน(红枣)  บำรุงม้าม กระเพาะอาหาร บำรุงเลือด ช่วยนอนหลับ