พื้นฐานแพทย์แผนจีน

อาหารสมุนไพรป้องกัน โรคหัวใจและหลอดเลือดแข็งตัว

คนอายุมาก มักจะมีปัญหาเรื่องของหลอดเลือดแข็งตัว  จากสาเหตุความเสื่อมตามอายุขัยหรือจากโรคความดันโลหิตสูง  โรคไขมันในเลือดสูง  เบาหวานที่เป็นมาหลายปี แม้ว่าจะได้รับการบำบัดดูแลรักษาอย่างดีด้วยยามาอย่างต่อเนื่องก็ตาม                          หลอดเลือดแข็งตัว   ทำให้อวัยวะสำคัญๆ เกิดปัญหาได้ง่าย  เช่น  สมอง  หัวใจ  ไต หลอดเลือดที่ไปเลี้ยงสมองแข็งตัว  มีโอกาสการเกิดโรคหลอดเลือดสมองตีบหรือแตก  เกิดอัมพฤกษ์อัมพาต  อีกทั้งทำให้เกิดโรคสมองเสื่อมได้ง่าย  หลอดเลือดที่ไปเลี้ยงหัวใจแข็งตัว ทำให้กล้ามเนื้อหัวใจตาย,  หลอดเลือดที่ไปเลี้ยงหัวใจตีบตัน ทำให้หัวใจขาดเลือด   หลอดเลือดที่ไปเลี้ยงไตเสื่อมแข็งตัว  ทำให้ไตฝ่อ  ไตทำหน้าที่น้อยลง เกิดภาวะไตวาย หลอดเลือดทั่วร่างกายแข็งตัว  อวัยวะต่างๆทุกส่วนของร่างกายขาดเลือดหล่อเลี้ยง   เกิดอาการไม่สบายทั้งตัว  ปลายมือปลายเท้าชา  กล้ามเนื้ออ่อนแรง  ร่างกายอ่อนเพลีย การดูแลหลอดเลือดให้แข็งแรง  ยืดหยุ่น  ควบคุมภาวะความดันสูง จึงเป็นการดูแลสมอง , หัวใจ และสุขภาพโดยรวม ปรมาจารย์แพทย์จีน หลี่สือเจิน ( 李时珍 )  กับ เคล็ดลับอาหาร ป้องกันรักษาโรคสมอง ด้วยอาหารและสมุนไพรหลายตัว เช่น 1.เก๋อเกิน  (葛根) บางคนเรียกว่า โสมภูเขา  ( 山人参 ) …

อาหารสมุนไพรป้องกัน โรคหัวใจและหลอดเลือดแข็งตัว Read More »

อาหารเช้าเพื่อสุขภาพ แบบแพทย์แผนจีน

มีคำกล่าวของนักโภชนาบำบัดเกี่ยวกับการดูแลสุขภาพของแพทย์จีน กล่าวไว้ว่า “อาหารมื้อเช้าให้รับประทานเหมือนพระราชา”  (早餐吃得要像皇帝 ) “อาหารมื้อกลางวันให้รับประทานเหมือนสามัญชน” (午餐吃得要像平民) “อาหารมื้อค่ำให้รับประทานเหมือนยาจก” (晚餐吃得要像乞丐 ) รับประทานเหมือนพระราชา  บ่งบอกว่า อาหารต้องมีคุณค่าสูง ต้องรับประทานให้อิ่ม มื้อเช้าต้องมีความสำคัญมาก ยังมีการกล่าวเสริมเติมอีกว่า อาหารต้องมีลักษณะฤทธิ์ร้อนด้วย แพทย์แผนจีนให้ความสำคัญกับกระเพาะอาหาร  ซึ่งมีหน้าที่ในการเก็บรับอาหารมาเพื่อทำการย่อยให้ละเอียดเป็นเบื้องต้น    ก่อนจะส่งไปย่อยให้ละเอียดและดูดซึมต่อไป     การย่อยอาหารของกระเพาะอาหารต้องการ ความร้อนในการบีบตัวหรือกระตุ้นการหลั่งน้ำย่อย    กระเพาะอาหารชอบความอุ่นเกลียดกลัวความเย็น (胃喜温恶寒 ) อันตรายจากการไม่รับประทานอาหารเช้า เพิ่มอัตราภาวะท้องผูก  เพราะกระเพาะอาหารลำไส้ไม่ถูกกระตุ้นให้บีบตัว โอกาสเกิดโลหิตจาง ขาดอาหารมื้อสำคัญที่จะไปสร้างเลือด โอกาสอ้วนง่าย (มื้อเช้าอาหารเผาผลาญดี) ทำให้ร่างกายขาดสารอาหารที่จะใช้งานตลอดวัน  ต้องใช้พลังงานสำรอง   ทำให้ภูมิคุ้มกันต่ำ , แก่เร็ว , ระบบย่อยอาหารอ่อนแอในระยะยาว โอกาสเสี่ยงต่อการเกิดนิ่วในถุงน้ำดี   ถุงน้ำดีเก็บสะสมน้ำดีไว้ช่วงกลางคืน  ถ้าช่วงเช้าไม่ได้รับการกระตุ้น จะทำให้มีการตกตะกอนสะสมตัวเป็นนิ่วได้ เกิดแผลของกระเพาะอาหารและลำไส้ นอนมาตลอดคืน ท้องว่าง มีกรดออกมาแต่ไม่มีอาหาร กระทบการเรียนและการทำงาน เนื่องจากขาดอาหารไปเลี้ยงสมอง ระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอ ขาดพลัง  จะทำให้เกิดโรคได้ง่าย   ถ้าเป็นคนที่พื้นฐานไม่แข็งแรง  มีโรคเรื้อรัง อาการจะรุนแรงขึ้น …

อาหารเช้าเพื่อสุขภาพ แบบแพทย์แผนจีน Read More »

“น้ำ ยินหยาง” กับแพทย์แผนจีน

“น้ำ เป็นยินแต่ซ่อนเร้นความเป็นหยางอยู่ภายใน” มีคำกล่าวว่าน้ำนิ่งไหลลึก แม้ว่าน้ำเป็นภาวะยิน ดูภายนอกหยุดนิ่ง แต่น้ำก็มีการเคลื่อนไหวไหลเวียนอยู่ภายใน  คือ การซ่อนเร้นของพลังหยางที่ขับเคลื่อนอยู่ภายใน  การไหลของน้ำ การระเหยของไอน้ำ การเกิดฟ้าผ่าท่ามกลางฝนที่ตกลงมา คือสิ่งแสดงออกของพลังหยางในปริมาณต่างๆ ที่อยู่ในยิน เช่นเดียวกับเหล้า, น้ำมันเชื้อเพลิง เป็นของเหลวที่มีพลังหยางสะสมอยู่ภายใน ในเงื่อนไขหนึ่ง  มันสามารถปลดปล่อยพลังออกมาให้เห็นในรูปแบบต่างๆ น้ำ แม้จะอ่อนนุ่ม สงบจากภายนอกแต่ก็มีพลังที่เคลื่อนไหวภายใน  เช่นเดียวกับคนที่อ่อนน้อม ลุ่มลึก สุขุม แต่ครุ่นคิด  จึงเป็นคนที่รอบคอบ และน่าเกรงขามกว่าคนที่ดูภายนอกเป็นหยาง  บุ่มบ่าม มุทะลุ เพราะแสดงอย่างตรงไปตรงมา เข้าใจความรู้สึกง่าย “น้ำ “มีความสำคัญต่อชีวิต เป็นแหล่งแปรเปลี่ยนของสรรพสิ่ง 水为万物之源 ปรมจารย์แพทย์จีน  หลี่สือเจิน ได้กล่าวไว้ใน คัมภีร์ “เปิ่นเฉ่ากังมู่” 本草纲目ถึงบทบาทของน้ำต่อชีวิต ไว้ว่า “น้ำเป็นแหล่งแปรเปลี่ยนของสรรพสิ่ง ดินเป็นแม่ผู้ให้กำเนิดสรรพสิ่ง”  水为万物之源,土为万物之母 หมายความว่า  การเคลื่อนไหว ลำเลียงอาหาร เลือด ต้องอาศัยน้ำเป็นตัวนำพา  ส่วนการเจริญเติบโตของร่างกายก็ต้องอาศัย แร่ธาตุและอาหารจากดินเป็นส่วนที่มาบำรุงเลี้ยง แพทย์แผนจีนเชื่อว่า สุขภาพและอุปนิสัยของคน มีส่วนสำคัญจากสภาพแหล่งน้ำที่บริโภคและอาหารในแต่ละท้องถิ่น …

“น้ำ ยินหยาง” กับแพทย์แผนจีน Read More »

อาหารสมุนไพรจีน บำรุงเส้นผมให้ดกดำ

ด้วยความรู้แผนปัจจุบัน เส้นผมที่มีสีดำ เกิดจากการที่เซลล์ที่ชื่อว่า เมลาโนไซต์(Melanocyte) ที่คอยผลิตเม็ดสีที่โคนรากผมสร้างเม็ดสีผม หรือ เมลานิน (melanin) ได้อย่างเพียงพอ  ผมหงอกเกิดจากเม็ดสีเมลานิน  ลดลงเมื่อสูงวัยขึ้น  จึงทำให้ผมเป็นสีขาว หยาบ และแลดูไม่เป็นประกาย  ผมหงอกที่มักพบในคนสูงอายุเมื่อเกิดแล้วจะอยู่ถาวร  ถ้าผมหงอกทั้งหัว ก็แสดงว่า Melanocyte Stem Cells ที่คอยผลิต เมลาโนไซต์(Melanocyte) ได้ตายหมดแล้ว ส่วนผมหงอกที่กลับดำได้นั้นเป็นผมหงอกที่เกิดจากโรคภายในร่างกาย ถ้ารักษาโรคหายผมจึงกลับดำได้  เช่น โรคโลหิตจาง ภาวะไทรอยด์เป็นพิษ อารมณ์เครียดมาก หรือ หวาดกลัวเฉียบพลัน  รวมถึงจากการขาดสารอาหาร เช่น การขาดวิตามิน บี12   ธาตุทองแดง การขาดไบโอตินซึ่งเป็นวัตถุดิบในการผลิตเม็ดสีเมลานิน (ไบโอตินจะช่วยในคนที่ผมเป็นสีเทาๆดำไม่สม่ำเสมอทั้งเส้น) ผมหงอกก่อนวัยมักไม่มีสาเหตุที่แน่ชัด แต่การอยู่ในสภาพแวดล้อมที่เป็นพิษ  กินอาหารและยาบางชนิด มีความเครียดก็มีผลต่อการมีผมหงอก  โดยเฉพาะกรรมพันธุ์เป็นปัจจัยสำคัญ ซึ่งพบได้บ่อยในครอบครัวที่มีประวัติผมหงอกก่อนวัย การป้องกันผมงอกหรือทำให้ผมดกดำ จึงเน้นที่การดูแลสุขภาพ การพักผ่อน ออกกำลังกาย การรับประทานอาหาร วิตามินเสริม การผ่อนคลายจิตใจ ลดความเครียด  การควบคุมโรคประจำตัว ในทัศนะแพทย์แผนจีน “ผมคือส่วนเกินของเลือด …

อาหารสมุนไพรจีน บำรุงเส้นผมให้ดกดำ Read More »

การนอนหลับที่ดี ต้องมีคุณภาพ

การนอนหลับที่ดีต้องเป็นการนอนหลับที่ลึก จึงจะเป็นการนอนหลับที่มีคุณภาพ บางคนหลับๆ ตื่นๆ ตกใจตื่นง่าย แม้มีเสียงรบกวนจากภายนอกเพียงเล็กน้อย บางคนนอนหลับแต่ฝันตลอดทั้งคืน (เป็นการหลับตื้น ไม่มีคุณภาพ) ลักษณะของความฝันก็บ่งบอกภาวะสุขภาพร่างกาย และจิตใจได้เหมือนกัน มาดูกันว่า คุณเป็นคนหลับตื้นหรือหลับลึก และหลับมีคุณภาพหรือไม่1. ใช้เวลาเข้าสู่การหลับเร็วหรือไม่ บางคนพอล้มตัวนอนก็หลับทันที ถือว่าเป็นคนหลับได้เร็ว2. กลางคืนหลับรวดเดียวถึงเช้า ไม่มีการตื่นนอนตอนกลางดึก เรียกว่าหลับได้ตลอดคืน3. ไม่ค่อยฝัน เวลาตื่นนอน มักจะจำเรื่องราวในความฝันไม่ได้4. หลังตื่นนอน รู้สึกร่างกายผ่อนคลายทั่วตัว สดชื่นมีชีวิตชีวา เรียกว่าตื่นนอนแล้วรู้สึกสดชื่น5. ช่วงกลางวัน รู้สึกทำงานมีประสิทธิภาพ สมองปลอดโปร่งถ้าการนอนหลับของเราเข้าอยู่ในเกณฑ์ 5 ข้อ มากที่สุด แสดงว่าการนอนหลับมีประสิทธิภาพ มีการหลับลึก ช่วงเวลาของการฝันก็สำคัญ?  – ช่วงเวลา ๐๑.๐๐-๐๓.๐๐ น. พลังวิ่งเส้นลมปราณตับ ตับในทางแพทย์จีน เกี่ยวข้องกับจิตสำนึกด้านความมีเหตุมีผล ความมีสติ (肝魂跟理智,理性相关) การฝันในช่วงดังกล่าว จึงมักเป็นเรื่องราวที่เกี่ยวข้องกับเหตุและผล – ช่วงเวลา ๐๓.๐๐-๐๕.๐๐น. พลังวิ่งเส้นลมปราณปอด ปอดในทางแพทย์จีน เกี่ยวข้องกับสัญชาตญาณ (肺魄跟本能相关) การฝันในช่วงดังกล่าว จึงมักเกี่ยวข้องกับเรื่องของสัญชาตญาณ …

การนอนหลับที่ดี ต้องมีคุณภาพ Read More »

ลิ้น หน้าต่างของร่างกาย

การเกิดและดำเนินของโรคนั้นเป็นกระบวนการที่ค่อนข้างสลับซับซ้อน การดูลิ้นเป็นวิธีการอย่างหนึ่งที่ทำให้เราเข้าใจการดำเนินและการเปลี่ยนแปลงของโรคได้ หลักการสำคัญในการดูลิ้นนั้น กล่าวโดยรวมๆแล้วก็คือ การดูตัวลิ้นและฝ้าบนลิ้น โดยทั่วไปแล้วการดูลักษณะของลิ้นจะทำให้เราเข้าใจสภาพร่างกายของผู้ป่วย และความรุนแรงของโรค ซึ่งจะทำให้เราใช้ยาได้อย่างถูกต้องและเหมาะสมการดูลิ้นถือเป็นเนื้อหาสำคัญส่วนหนึ่งในหลักการวินิจฉัยโรคของทฤษฎีแพทย์จีนคือการมอง (หลักในการวินิจฉัยโรคของทฤษฎีแพทย์จีนคือ ใช้การมอง ดม ฟัง ถาม จับชีพจร และคลำ) การดูลิ้นเพื่อวินิจฉัยโรคนั้นมีประวัติความเป็นมาที่ยาวนาน ซึ่งมีบันทึกไว้ในคัมภีร์แพทย์จีนคือหวงตี้เน่ยจิง ซางหางจ๋าปิ้งลุ่น ฯลฯ ว่าในช่วงเวลากว่า 2 พันปีมานี้ การดูลิ้นเพื่อวินิจฉัยโรคได้เจริญเติบโตและพัฒนาไปตามการพัฒนาของการแพทย์จีน จนมีเนื้อหาที่สมบูรณ์ยิ่งขึ้น จนกระทั่งถึงศตวรรษที่ 14 หนังสือเกี่ยวกับการดูลิ้นวินิจฉัยโรคชื่อ “อ๋าวซื่อซางหางจินจิ้งลู่” ได้เกิดขึ้นครั้งแรก จวบจนกระทั่งถึงปัจจุบัน ภายใต้การชี้นำของทฤษฎีแพทย์จีน การดูลิ้นเพื่อวินิจฉัยโรคก็ยังคงเป็นวิธีการวินิจฉัยโรคอีกวิธีหนึ่งที่มีลักษณะพิเศษเฉพาะ ที่สามารถนำไปใช้อย่างได้ผลในทางคลินิกของแพทย์จีน การดูลิ้นเพื่อวินิจฉัยโรคจะถูกต้องและแม่นยำได้นั้นจะต้องร่วมกับการปฏิบัติทางด้านคลินิก จากการปฏิบัติที่เป็นจริงสามารถยืนยันได้ว่า การดูลิ้นนั้นมีความหมายยิ่งคือ ทำให้เราเข้าใจความเป็นไปของร่างกาย อาการหนักเบาของโรค แนวโน้มที่จะเกิดความรุนแรงหรือทุเลาของโรค การใช้ยาในการรักษาโรคตลอดจนการพยากรณ์อาการของโรค ทั้งนี้เพราะในกระบวนการเกิดพัฒนา เปลี่ยนแปลงของโรคนั้น จะส่งผลให้มีการเปลี่ยนแปลงที่รวดเร็วและชัดเจนเกิดขึ้นบนลิ้น ด้วยเหตุนี้ลิ้นจึงเป็นอวัยวะที่สามารถสะท้อนการเปลี่ยนแปลงของร่างกายและโรคได้อย่างรวดเร็ว ซึ่งสามารถดูและสังเกตได้ง่าย จึงสรุปได้ว่า ลิ้นเปรียบเสมือนหน้าต่างที่จะทำให้เราสังเกตและมองทะลุอวัยวะภายในของร่างกาย ซึ่งก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทางด้านสรีรวิทยาและพยาธิวิทยา เป็นเสมือนภาพสะท้อนที่บ่งบอกถึงการเคลื่อนไหวของชีวิตภายในร่างกาย แต่เนื่องจากการเปลี่ยนแปลงของลิ้นในทางคลินิกนั้นค่อนข้างสลับซับซ้อน แต่ถ้าเราสามารถยึดหลักการในการดูลิ้นได้ เราก็จะยึดวิธีการในการวินิจฉัยโรคได้แม่นยำ

ลิ้น กับการวินิจฉัยโรคของแพทย์จีน

การดูลิ้นเป็นวิธีการในการวินิจฉัยโรควิธีหนึ่งของแพทย์จีน การดูลิ้นนั้นจะต้องดูที่ตัวลิ้น (สีของลิ้น รูปร่างลักษณะของตัวลิ้น) และฝ้าบนลิ้น (สีของฝ้าบนลิ้น) ทฤษฎีการแพทย์จีนนั้นเชื่อว่า อวัยวะต่างๆของร่างกายเป็นองค์รวมที่ตรงกันข้าม และเป็นเอกภาพกัน ขณะเดียวกันร่างกายมนุษย์กับสิ่งแวดล้อมก็เป็นองค์รวมที่ตรงกันข้ามและเป็นเอกภาพกันด้วยการเปลี่ยนแปลงของร่างกายแต่ละส่วนนั้นย่อมส่งผลกระทบต่อส่วนอื่นๆของร่างกาย ดังคัมภีร์การแพทย์จีนกล่าวไว้ว่า “มีความผิดปกติภายในย่อมปรากฏให้เห็นภายนอก” ด้วยเหตุนี้เราจึงสามารถเข้าใจธาตุแท้ของความขัดแย้งภายในร่างกายโดยการมองจากสิ่งที่ปรากฏออกมาภายนอกร่างกาย แล้วมองลึกเข้าไปหาความขัดแย้งที่เกิดขึ้นภายในร่างกายได้ ในการศึกษาร่างกายของมนุษย์นั้น แพทย์จีนจะไม่ใช้วิธีการแยกร่างกายออกเป็นส่วนๆ หรือที่เรียกว่า “วิเคราะห์” แต่จะใช้วิธีการมองร่างกายเป็นแบบองค์รวม บนพื้นฐานของการมองร่างกายที่เป็นองค์รวมและไม่สามารถแยกเป็นส่วนๆนี้ แพทย์จีนจะทำการเปรียบเทียบ วิเคราะห์ และสังเคราะห์ผลสะท้อนของร่างกายมนุษย์เมื่อถูกกระตุ้นจากการเปลี่ยนแปลงของสิ่งแวดล้อมรอบข้าง แล้วสรุปออกมาเป็นกฎเกณฑ์ การเคลื่อนไหวเปลี่ยนแปลงทางด้านสรีรวิทยาของอวัยวะต่างๆภายในร่างกาย ไม่เพียงแต่จะสะท้อนออกมาให้เห็นภายนอกร่างกายตรงจุดใดจุดหนึ่งเท่านั้น แต่ยังสะท้อนให้เห็นในแต่ละส่วนบนภาพจำลองย่อยๆของร่างกายอีกด้วยแพทย์จีนมองความสัมพันธ์ระหว่างการเปลี่ยนแปลงของสิ่งแวดล้อมรอบๆตัวมนุษย์กับสภาวะที่ร่างกายมีปฏิกิริยาโต้ตอบต่อการเปลี่ยนแปลงนี้ โดยสังเกตจากสิ่งที่ปรากฏมาภายนอกของร่างกาย และลิ้นก็เป็นอวัยวะๆหนึ่งที่สามารถสะท้อนความผิดปกติที่เกิดขึ้น ดังนั้นการดูลิ้นจะทำให้เราเข้าใจสภาวะที่ร่างกายสะท้อนความผิดปกติออกมาอย่างชัดเจน ความหมายของการดูลิ้นในทางคลินิก การดูลิ้นบอกโรคนั้น จะสามารถสะท้อนให้เราเห็นถึงสภาพของร่างกายและโรคได้ดังนี้1. การบ่งบอกถึงความแข็งแรงหรืออ่อนแอของร่างกาย ถ้าตัวลิ้นแดงเรื่อๆ ชุ่ม แสดงว่าร่างกายแข็งแรง แต่ถ้าลิ้นขาวซีดแสดงว่าร่างกายอ่อนแอ 2. การบ่อบอกถึงความหนักเบาของโรค ในกรณีที่เป็นโรคซึ่งเกิดจากปัจจัยภายนอก (เช่น เป็นหวัด) ความหนาของฝ้าบนลิ้นจะบ่งบอกถึงความหนักเบาของโรค ถ้าฝ้าบนลิ้นบางแสดงว่าโรคเพิ่งเกิด แต่ถ้าฝ้าบนลิ้นหนาแสดงว่าโรคเป็นมานานและค่อนข้างหนักหากลิ้นแดงสดและแห้ง แสดงว่าอาการของโรครุนแรงมาก 3. การบ่งบอกถึงคุณสมบัติของโรค เช่น ถ้าฝ้าบนลิ้นสีเหลือง (ต้องระวังสังเกตและถามผู้ป่วยว่ากินอะไรที่มีสีเหลืองมาก่อน) แสดงว่าเป็นโรคร้อน ต้องให้ยาที่มีคุณสมบัติเย็น (รสขม) แต่ถ้าฝ้าบนลิ้นขาว มักเป็นโรคเย็น …

ลิ้น กับการวินิจฉัยโรคของแพทย์จีน Read More »

การขับพิษทาง “ปัสสาวะ”

เนื่องจากน้ำเป็นองค์ประกอบที่สำคัญของร่างกาย คิดเป็น ร้อยละ 60-70 ของน้ำหนักตัว ในเลือดจำนวน 100 ซีซี เป็นส่วนของน้ำมากถึง 80 ซีซี โดยหน้าที่สำคัญของน้ำคือ 1. เป็นตัวทำละลายสารต่างๆ ในร่างกาย เช่น เลือด 1 ลิตร สามารถทำละลายโปรตีน 70-80 กรัม ซึ่งรวมถึงสารฮอร์โมน เอนไซม์ แอนติบอดี (สารภูมิคุ้มกัน) สารเกี่ยวกับการแข็งตัวของเลือดมากกว่า 80ชนิด และกลูโคส กรดไขมัน กรดอะมิโน อิเล็กโทรไลต์ แร่ธาตุต่างๆ อีกด้วย 2.เป็นตัวส่งลำเลียงอาหาร ออกซิเจนไปยังเซลล์ 3.เป็นตัวนำของเสียจากเซลล์ขับออกจากร่างกาย 4.ช่วยปรับอุณหภูมิของร่างกาย 5.ป้องกันและปกป้องอวัยวะภายใน ไม่ให้โดนกระทบกระแทกโดยตรง เช่น สมองที่ปกคลุมด้วยกะโหลก และน้ำไขสันหลังสมอง จะช่วยลดแรงกระแทกต่อสมอง 6.ทำให้เกิดความชุ่มชื้น หล่อลื่น บำรุงผิวหนัง เช่น น้ำในข้อกระดูก สารคัดหลั่งต่างๆ เช่น น้ำตา น้ำลาย ซึ่งป้องกันการเสียดสี 7.ป้องกันโรคและรักษาโรค ขณะเป็นไข้ตัวร้อน ร่างกายกระหายน้ำ และดื่มน้ำมาก เพื่อช่วยการขับเหงื่อ ลดไข้ เจือจางความเข้มข้นของสารพิษจากเชื้อโรค …

การขับพิษทาง “ปัสสาวะ” Read More »

ร่องจมูก บอกสุขภาพ

ตำแหน่งร่องจมูก (บริเวณร่องระหว่างจมูกกับริมฝีปากด้านบน) ตามตำราการดูโหวงเฮ้ง เป็นตำแหน่งของอายุในวงโคจร 51 ปี เรียกว่า เหยินจง (ภาษาแต้จิ๋วเรียก หยิ่งตง) ตำแน่งนี้เป็นที่รวมของแม่น้ำทั้ง 4 สาย ซึ่งเป็นบ่อเกิดแห่งพลังธาตุน้ำ เป็นตัวรวมพลังทั้งหลายลงสู่ทะเล คือ ปาก บ่งบอกถึง ทายาท บุตร ผลงานจากการกระทำ การสืบทอดทั้งในแง่เจตนารมณ์ ผลงาน ความสำเร็จ การปฏิบัติภารกิจ อุปนิสัยใจคอ ลักษณะร่องจมูกที่ดี ต้องเป็นร่องยาวลึกสม่ำเสมอ ปลายจมูกไม่ปิดบังร่อง ฟังดูแล้วบางท่านเชื่อ บางท่านไม่เชื่อเพราะยากแก่การพิสูจน์ที่น่าเชื่อ เพราะหมอดูราศีบนหน้าอาจทำนายทายทักได้แม่นยำ และตนเองเคยมีประสบการณ์ด้วยตนเอง บางคนก็คิดว่าเป็นเรื่องสถิติหรือเรื่องหมอดูคู่หมอเดา ถูกบ้างผิดบ้าง พอถูกก็เอามาพูดต่อกันไป พอผิดก็เงียบ และที่สำคัญจะเอาหลักอะไรมาอธิบายว่ามันเป็นเช่นนั้นอย่างไรก็ตามต้องยอมรับว่าศาสตร์เหล่านี้ยังมีผู้ยึดถือ และนำมาใช้ในชีวิตประจำวันมากมาย แม้กระทั่งการรับสมัครเจ้าหน้าที่ หรือผู้บริหารของบริษัทใหญ่ ๆ ซึ่งต้องจ้างนักดูโหวงเฮ้งมาคัดเลือกบุคลากร ซึ่งดูคล้ายกับว่าให้ความสำคัญไม่น้อยกว่าวุฒิภาวะ คุณวุฒิ การศึกษา และความสามารถทีเดียว จากทฤษฎีที่กล่าวมา มีการศึกษาว่าการเปลี่ยนแปลงลักษณะต่างๆ ของใบหน้าหรือส่วนต่างๆ ของร่างการบ่งบอกถึงความผิดปกติของอวัยวะภายในหรือการเกิดโรคอะไร ซึ่งถ้าพิจารณาบริเวณร่องจมูกจะสัมพันธ์กับมดลูกและกระเพาะปัสสวะ ซึ่งเกี่ยวกับระบบไต การสืบพันธ์นั่นเอง ลักษณะของร่องจมูก และความเกี่ยวข้องกับโรค 1. …

ร่องจมูก บอกสุขภาพ Read More »

สมุนไพรจีน กับสารสกัดจากสมุนไพร

กระบวนการของการเกิดโรค บางโรคกว่าจะแสดงอาการใช้เวลานานค่อยๆ สะสมทางปริมาณจนถึงจุดเปลี่ยนแปลงทางคุณภาพ แต่บางโรคเกิดขึ้นทันที  ส่วนยาที่ใช้รักษาก็มีทั้งยาตำรับใหญ่  ตำรับเล็ก  มีพิษและไม่มีพิษ จึงต้องวิเคราะห์ให้ถ่องแท้ ยาที่มีพิษมากใช้รักษาโรค 10 ส่วน สามารถขจัดโรคได้แค่ 6ยาที่มีพิษธรรมดาใช้รักษาโรค 10 ส่วน สามารถขจัดโรคได้แค่ 7ยาที่มีพิษน้อยใช้รักษาโรค 10 ส่วน สามารถขจัดโรคได้แค่ 8ยาที่ไม่มีพิษใช้รักษาโรค 10 ส่วน สามารถขจัดโรคได้แค่ 9แต่การกินอาหารบางประเภท เช่น ธัญพืช เนื้อสัตว์ ผัก ผลไม้ เพื่อดูแลสุขภาพสามารถขจัดโรคได้ทั้งหมด ข้อสรุปก็คือ ขึ้นชื่อว่ายาแล้ว ล้วนมีพิษ การกินอาหารตามใจตัวเองก็อาจจะกลายเป็นพิษได้เช่นกัน  ควรใช้อาหารเพื่อช่วยในการรักษาโรค แต่เมื่อไม่ได้ผลจึงค่อยคิดถึงการใช้ยายาที่มีพิษด้านหนึ่งรักษาโรค แต่ก็มีผลกระทบต่อร่างกาย จึงไม่สามารถกำจัดโรคได้อย่างสิ้นเชิง ต้องกินอาหารที่เหมาะสมเสริมเข้าไปเพื่อสร้างสมดุลภายในร่างกาย ศาสตร์ของแพทย์แผนจีนให้ความสำคัญต่ออาหารเป็นอย่างมาก เพราะอาหารบางอย่างในบางเงื่อนไขก็คือยาพิษ ที่สามารถทำลายร่างกายหรือทำให้โรครุนแรงขึ้นได้เช่นกัน อาหารอย่างดีก็เป็นพิษ มีเรื่องเล่ากันว่า ในสมัยราชวงศ์หมิง กษัตริย์จูหยวนจางได้ทำการหาเหตุฆ่าขุนนางชั้นผู้ใหญ่ และครอบครัว ๙ ชั่วโคตร มีแต่ซวีต๋า เท่านั้นที่ยังหาเหตุผลในการฆ่าไม่ได้ เนื่องจากเป็นเพื่อนในช่วงวัยเยาว์ที่ดีต่อกัน อีกทั้งมีผลงานในการสู้รบที่ดีเยี่ยม และอำนาจของแม่ทัพก็ถูกถ่ายโอนแล้ว ซวีต๋าอยู่ในช่วงระหว่างพักผ่อนในบั้นปลายชีวิต …

สมุนไพรจีน กับสารสกัดจากสมุนไพร Read More »

ภาวะหยางพร่อง

“เวลาอยู่ในห้องปรับอากาศ ดิฉันต้องใส่เสื้อหนาๆ ทีคนอื่นไม่เห็นจะเป็นอย่างดิฉันเลย เวลาเพื่อนๆ มาจับมือจะบอกว่ามือเย็นจังเลย”“ผมรู้สึกว่าอ้วนขึ้นมาก ทั้งๆ ที่กินแต่ละมื้อก็ไม่มาก กินชาเขียวลดน้ำหนัก ก็ไม่เห็นจะลดลง แต่ดูกลับจะหนักขึ้นอีก กางเกงก็ต้องไปขยายเอวอีกแล้ว”“หนูเป็นอะไรก็ไม่รู้ รู้สึกขี้เกียจ เบื่อๆ อยากแต่จะนอน”อาการต่างๆ ที่กล่าวมานี้ เป็นส่วนหนึ่งของภาวะความเสียสมดุลของร่างกาย ซึ่งมีหลายสาเหตุ มีความสลับซับซ้อน ยากง่ายต่างๆ กัน แต่ภาวะหนึ่งที่พบบ่อยและมักมีอาการดังกล่าวข้างต้น คือ “ภาวะหยางพร่อง” 1. ถ้ายิน-หยางของร่างกายเสียสมดุล ทำให้เกิดโรคได้อย่างไร ยิน  เป็นภาวะ สงบ เย็น หยุดนิ่ง ยับยั้งหยาง  เป็นภาวะ กระตุ้น ร้อน เคลื่อนไหว เร่งเร้าถ้าภาวะยินพร่อง ร่างกายขาดสารน้ำหล่อเลี้ยงเซลล์ต่างๆ ของร่างกาย เกิดความร้อนภายในขึ้น เพราะยินไม่สามารถควบคุมหยางถ้าภาวะหยางพร่อง ร่างกายขาดพลังความร้อน การทำงานของเซลล์ เนื้อเยื่อ อวัยวะต่างๆ ก็ถดถอย เกิดความเฉื่อยเนือย เกิดความเย็นภายในร่างกาย การไหลเวียนเลือดและพลังก็เนิบช้าลงยิน เป็นลักษณะของระบบประสาทอัตโนมัติ   พาราซิมพาเทติก และฮอร์โมนที่ให้ความชุ่มชื้นเกิดการเก็บสะสม ยับยั้งภาวะกระตุ้นหยาง เป็นลักษณะของระบบประสาทอัตโนมัติ ซิมพาเทติกและฮอร์โมนที่ทำให้เกิดการกระตุ้นเร่งเร้าการทำงาน 2. ภาวะ “หยางพร่อง” มีอาการสำคัญและการตรวจพบอย่างไรภาวะหยางพร่อง มีอาการหลักๆ …

ภาวะหยางพร่อง Read More »

ปวดประจำเดือน สัญญาณเตือนเนื้องอก

อาการปวดประจำเดือน สำหรับผู้หญิงหลายคนอาจจะมองเป็นเรื่องธรรมดาที่พบได้ทั่วไป โดยเฉพาะในวัยรุ่นสาวๆ แต่หลายคนอาจจะยังไม่ทราบว่า อาการปวดประจำเดือนในวัยรุ่นสาวๆ หรือแม้กระทั่งวัยเลยคำว่า “สาว” มานานแล้ว แต่ยังมีอาการปวดประจำเดือนอยู่นั้น คือสัญญาณเตือนภัยที่น่ากลัว บางคนเมื่ออายุยังน้อยๆ และมีอาการปวดประจำเดือน เมื่อไปตรวจส่วนใหญ่ก็คงจะไม่พบความผิดปกติอะไร แต่หากอายุมากขึ้นและยังปวดประจำเดือนอยู่ คราวนี้ไปตรวจอาจพบว่ามีก้อนเนื้องอกเกิดขึ้น วิธีคิดแบบนี้หมายความว่า เนื้องอกป้องกันลำบาก เพราะเมื่ออายุมากขึ้นก็จะต้องเกิด ถ้าเป็นมากก็ตัดออก หรือในบางรายที่มีเยื่อบุโพรงมดลูกงอกผิดที่ บางทีก็มีพังผืดยึดเกาะ บ้าง ยึดติดกับลำไส้ ก็ตัดได้ลำบาก แต่บางคนที่อายุสูงขึ้นกว่านั้น มองว่าไม่ใช้มดลูกแล้วก็อาจจะพิจารณาตัดมดลูกยกออกออกทั้งยวงเลย ประเด็นสำคัญก็คือ เนื้องอกที่เกิดขึ้นนั้น หากพิจารณากันให้ดีๆ มองให้ต่อเนื่องจะเห็นว่า จริงๆ แล้วคนส่วนใหญ่ในช่วงระยะแรกๆ ก็ยังไม่เป็นก้อนเนื้องอก เพียงแต่เมื่อผ่านไประยะเวลาหนึ่งมักจะมาตรวจพบในภายหลัง ซึ่งเนื้องอกที่เกิดขึ้นมานี้ ก็คือผลที่ต่อเนื่องมาจากอาการเล็กๆ น้อยๆ ที่แสดงออกให้เห็นในช่วงแรกๆ เช่น อาการปวดประจำเดือนนั่นเอง ซึ่งในทางแพทย์จีนเชื่อว่า สาเหตุใหญ่ๆ ของการเกิดเนื้องอกที่มีสัญญาณเตือนจากภาวะปวดประจำเดือนนั้น มักจะเกิดจากความไม่สมดุลของร่างกายที่มีพื้นฐานหลักๆ อยู่ 3 แบบคือ 1.กลุ่มที่มีเลือดและพลังพร่อง หรือเลือดและพลังไม่พอ คนกลุ่มนี้ในเวลาปกติมักจะเป็นคนที่มีประจำเดือนน้อยอยู่แล้ว หน้าตามักจะซีดเซียว ใบหน้าดูไม่ค่อยมีสีเลือด ลิ้นมักจะมีสีออกซีดๆ ถือเป็นกลุ่มที่มีพื้นฐานเป็นคนที่มีเลือดและพลังไม่พอ มักเป็นคนที่เหนื่อยง่าย …

ปวดประจำเดือน สัญญาณเตือนเนื้องอก Read More »

ถั่งเช่า สมุนไพรที่ใครๆก็ร่ำลือ

ถั่งเช่า เป็นสมุนไพรที่ร่ำลือกันมากทั้งในด้านสรรพคุณของยาบำรุงร่างกาย และราคาที่แสนจะแพง ราคากิโลกรัมละหลายแสนบาท หรือ 1 กรัมราคาร่วมพันบาทเลยทีเดียว สมุนไพรจีนที่ถือว่าเป็น 4 สุดยอดหญ้าเทวดา ( 四大仙草) คือ เหรินเซิน (โสมคน)人参, เหอโส่วอู (. 何首鸟),  เห็ดหลิงจือ ( 灵芝) ตงฉงเซี่ยเฉ่าหรือถั่งเช่า (冬虫夏草 ) สมุนไพรจีนที่ถือว่าเป็น 3 สุดยอดของยาบำรุง ( 三大补品 ) คือ เหรินเซิน (โสมคน) 人参, ลู่หยง鹿茸 (เขากวางอ่อน) ตงฉงเซี่ยเฉ่าหรือถั่งเช่า (.冬虫夏草)   ดังนั้นราแมลง หรือถั่งเช่า จึงเป็นยาสมุนไพรที่เชื่อว่า เป็นสุดยอดของสมุนไพรจีนทีเดียว     การกำเนิดของสมุนไพร ถั่งเช่า จากหนอนผีเสื้อค้างคาวที่โตเต็มที่ในฤดูหนาว และถูกเชื้อราเจาะเข้าไปฟักตัวภายในจนตัวหนอนตาย เมื่อเชื้อราโตเต็มที่ในช่วงต้นฤดูร้อน เปลี่ยนสภาพเป็นต้นหญ้า ถั่งเช่าจึงเป็นสมุนไพรที่มีพื้นฐานการแปรเปลี่ยนของพลังจากตัวหนอนและเชื้อราเข้าด้วยกัน เป็นสมุนไพรที่มีฤทธิ์กลาง ค่อนอุ่น รสหวาน เข้าเส้นลมปราณ ปอด …

ถั่งเช่า สมุนไพรที่ใครๆก็ร่ำลือ Read More »

ทำไมแพทย์จีนวินิจฉัยว่า เลือดคั่งค้างอุดกั้น

ภาวะเลือดคั่งค้างอุดกั้น เป็นภาวะที่เลือดหยุดนิ่ง ไหลเวียนช้าลง ไม่ไหลเวียนอยู่ภายในร่างกาย หรือส่วนใดส่วนหนึ่งของร่างกาย ทำให้เกิดอาการเจ็บปวด เป็นก้อน มีเลือดออก ลิ้นเขียวม่วง อาการสำคัญที่ตรวจพบ และอาการร่วมอื่นๆ อาการเด่นที่สำคัญ คือ เจ็บเหมือนเข็มแทง มีก้อนแข็ง มีเลือดออกเป็นสีม่วงคล้ำ ริมฝีปาก ลิ้น เล็บเขียวม่วง อาการรวมอื่นๆ ได้แก่ ปวดเหมือนมีดแทง ตำแหน่งแน่นอน กดเจ็บ ปวดมากตอนกลางคืน มีก้อนแข็ง กดแล้วไม่เคลื่อนที่ เลือดออกหยุดๆ หายๆ (กะปริด-กะปรอย)  สีม่วงคล้ำ หรือร่วมกับเป็นก้อนเลือด อุจจาระสีดำมีลักษณะคล้ายน้ำมันสน ใบหน้าดำ ผิวหนังเป็นสะเก็ด เล็บ ริมฝีปากเขียวม่วง ในสตรีประจำเดือนอาจขาดหายไปหรือประจำเดือนผิดปกติ ลักษณะของลิ้น ลิ้นสีม่วงคล้ำ มีรอยจ้ำเลือด หรือหลอดเลือดดำใต้ลิ้นขดงอ และขยายตัว ชีพจรเล็กฝืดหรือไม่เป็นจังหวะ สาเหตุของเลือดตกค้างอุดกั้น กลไกพลังติดขัด พลังติดขัดทำให้เลือดไม่ไหลเวียน เลือดเย็นทำให้เลือดเกาะตัว การไหลเวียนช้าลง เลือดร้อนทำให้เลือดข้นเหนียว เกิดความหนืดเลือดไหลไม่คล่อง พลังพร่องไม่มีกำลัง เลือดไม่มีแรงผลักดัน อุบัติเหตุกระทบกระแทก หกล้ม ให้ช้ำในเลือดตกค้าง …

ทำไมแพทย์จีนวินิจฉัยว่า เลือดคั่งค้างอุดกั้น Read More »

ดูโหวงเฮ้ง จากสีสันของผู้ป่วย

“คุณเป็นโรคระบบย่อยอาหารไม่ค่อยดีครับ” แพทย์จีนท่านหนึ่งพูดกับคนไข้ภายหลังจากได้ตรวจร่างกายผู้ป่วยด้วยเครื่องตรวจพื้นฐาน คือ อวัยวะสัมผัสของร่างกาย ตา จมูก ปาก หู ผิวหนัง (สัมผัส) โดยยังไม่ต้องให้ผู้ป่วยได้บอกถึงปัญหาที่มาหา ในทำนองเดียวกัน ผู้อ่านคงเคยได้ยินบ่อย ๆที่แพทย์จีนมักจะทักคนไข้ว่า “คุณเป็นโรคไต ไตไม่แข็งแรง ต้องบำรุงไต” “คุณเป็นโรคตับ ไฟตับสูง… ต้องให้ยาไปลดไฟตับ” “คุณเป็นโรคพลังพร่อง เกิดจากระบบการย่อยไม่ดี ต้องบำรุงม้าม” ฯลฯ การตรวจร่างกายด้วยเครื่องมือที่ประจำตัวหมอ คือ ประสาทสัมผัสด้วยความละเอียดอ่อนและยึดคุม ความเข้าใจของหลักปรัชญาปัญจธาตุและยิน-หยาง หลักทฤษฎีพื้นฐานของการแพทย์จีนสามารถจับเอาปรากฏการณ์ที่สัมผัสด้วยประสาทสัมผัสสู่การวิเคราะห์ปัญหาของความสมดุลของอวัยวะต่างๆภายในนับว่า เป็นสิ่งที่น่าสนใจ สีสันทั้ง 5 กับความสัมพันธ์กับอวัยวะภายในร่างกายอวัยวะภายในทั้ง 5 ได้แก่ หัวใจ ตับ ม้าม ปอด ไต มีความสัมพันธ์กับสีทั้ง 5 คือ แดง เขียว เหลือง ขาว ดำ  สีสันที่ปรากฏบนใบหน้าจะสะท้อนภาวะของอวัยวะภายในที่เกี่ยวข้อง คนที่มีสีสันบนใบหน้าขาวซีด ร่วมกับอาการหอบเหนื่อย อ่อนเพลียง่าย เวลาเคลื่อนไหวมาก หน่อยก็เหนื่อย เหงื่อออกง่าย เป็นหวัดง่าย แสดงว่า ปอดไม่แข็งแรง …

ดูโหวงเฮ้ง จากสีสันของผู้ป่วย Read More »